انقلای دینی ، انقلاب درونی

انقلاب دینی ، انقلاب درونی

شهید کاک احمد مفتی زاده

بحث امروز درباره ي مشکلات انقلاب است، مي دانيد که هر انقلابي در هر سطح و هر مرحله اي، و به هر شکل و با هر ايدئولوژيي که باشد، حتماً با مشکل قرين است.

 

اما مشکلاتي که امروز مورد نظر ماست تا درباره اش بحث کنيم، مشکلات خاص «انقلاب اسلامي ايران» است كه در اين مرحله تاريخي از نظر نظامي بر دشمن پيروزي ظاهري پيدا کرده است. براي درک درست اين مشکلات، احتياج داريم اصولاً «بطور خيلي کوتاه بررسي اي بکنيم درباره ي تفاوت هاي دو نوع انقلاب: انقلاب ديني و انقلاب غير ديني. تفاوت بين اين دو نوع انقلاب فراوان است؛ ولي مهمترين تفاوتي که الان ما احتياج داريم به آن توجه کنيم؛ تا موقعيت انقلاب خودمان و نسبتش را با اين دو نوع انقلاب درک بکنيم، و بعد، به فکر چاره بيافتيم، عبارت است از يک تفاوت اساسي و بنيادي، از نظر بطن و ماهيت: انقلاب هاي غير ديني، در يک کلمه ي کوتاه ، طغيان و عکس العمل گروهي ، قشري، طبقه اي، يا جمعي از انسانها است در برابر يك طبقه يا قشر يا جمع ديگر.

 

در اين طغيانها، احتمال پيروزي مطرح است؛ ولي از آغاز حرکت تا سرانجام و بعد از»غلبه بر دشمن، احتمال دارد بسياري از خصوصيت ها و مقياس هاي منفي بين دو تا گروه متخاصم بطور متساوي موجود باشد؛ هم گروهي که طغيان کرده و هم گروهي که در برابر او طغيان شده، بسياري آلودگي ها را داشته باشند، بسياري عيب ها و نقصها را داشته باشند که راستي، انقلاب معمولاً بايد عليه آنها باشد، اما هيچکدام از دو طرف به اين، آلودگي ها و عيب و نقصها توجه نکنند. چون مسئله و انگيزه ي انقلاب، فقط همان ستمي است که گروه عصيان کننده احساس مي کند از طرف گروه ديگر، نسبت به او اعمال مي شود.

 

اما حساب انقلاب ديني عموماً » چه اسلامي و چه غير اسلامي ــ اگر اصيل باشد ــ جدا است انقلاب ديني، اول انقلابي است در شخص، در فرد، محلي که انقلاب از آنجا شروع مي شود، سطح جامعه نيست مجموعه خصوصيات و خصالي است که شخصيت يک فرد را مي سازد. اين مجموعه ي خصال بعضي جنبه هاي مثبت دارد و بعضي جنبه هاي منفي. وقتي در انقلاب غير ديني دو طرف را نگاه مي کنيم مي بينيم که: در خارج، در سطح جامعه، طرفي که به آن ستم شده، در برابر طرفي که ستم مي کند، قد علم کرده است.

 

اما در انقلاب ديني، اين طغيان و شورش از درون «فرد»، شروع مي شود. چرا؟ چون در وجود خود همين فرد، خصلت ستمگري آن ستمگر وجود دارد. لذا اول، هر فردي که به طرف انقلاب ديني حرکت مي کند، از درون خودش انقلاب را آگاهانه شروع مي کند تا قبلاً، نمونه ي آن ستمگر خارجي را در درون خود، بميراند. اگر در انقلاب هاي غير ديني، راساً عليه يک گروه يا طبقه اي طغيانگر که از طرق مختلف، وسائل استثمار و فريب مردم را فراهم مي کند، شورش مي شود، در انقلاب ديني، هر فرد، اول در وجود خودش، خصال و صفات آن طغيانگران را سراغ دارد و عليه آنها طغيان مي کند.

 

 اگر چه مي خواهم خيلي سريع رد بشوم چون مطلبمان مقداري طولاني است، اما مجبورم مقداري توضيح هم بدهم توجه به اين اصل بفرمائيد که: اصولا، وسيله ي اينکه، يک قدرت طاغوتي در مملکتي استقلال پيدا مي کند، و بر ملتي مسلط مي شود، چيست؟ » زر، زور و تزوير» است. زر و زور و تزوير، يک قطب جاذبه است؛ و به تنهايي و بدون نسبت و رابطه با ذات انسانها که قطب ديگر است نمي تواند در تسخير و جذب انسانها کارگر باشد، هرگز.

 

در نهاد يک يک انسانها، خصلتي هست که جاذبه زر يا جاذبه زور (قدرت و فشار زور) و يا خاصيت تزوير، مي تواند آن خصلت را پايگاه نفوذ خود سازد. يعني يک فرد، طمع پول دارد که سکوت مي کند در برابر کسي که زر دارد. در باره از دست دادن سلامت و حيات ترس دارد، ترس از دست دادن مقام دارد، ترس تزلزل موقعيت دارد، يا انتظار کسب مقام دارد، که در برابر زورگو، سر تسليم مي خواباند. يک نفر كه درکش آلوده است، فرهنگش آلوده است، تزوير و فريب، مطيع رامش مي کند. بنابراين، عامل اساسي غلبه دشمن بر يک جامعه وجود خصلت هايي در نهاد افراد آن جامعه است که آنان را براي پذيرش ستم ستمگر آماده مي کند.

 

 اگر کسي، حب مقام و پول و جاه و جلال و انواع ديگر شهوات را نداشته باشد؛ اگر کسي حب حيات چندان در او اثر نکند که نسبت به ستم هاي جامعه بي تفاوت بماند، اگر کسي چندان آگاه باشد که مقياسها و ارزش هاي بالا و والا را نسبت به مقياسها و ارزش هاي طاغوتي باز شناسند و با هم اشتباه نکند، هيچ ستمگري، هيچ طاغوتي نمي تواند او را به زانو در آورد. ممکن است در زير شکنجه پاره پاره اش کنند، اما به تسليم وادارش نمي کنند. عزيزانم! تسليم عبارت از کشته شدن نيست. تسليم عبارت از عوض کردن موضع اراده است؛ اينکه من اراده اي داشته باشم، طرف، من را از آن اراده ام منحرف کند. اين، تسليم است.

 

اگر در زير فشار شکنجه ي دشمن پاره پاره شدم، ولي اراده ام را عوض نکردم، شکست نخورده ام. شکست خوردن ــ يعني تسليم در برابر زر يا زور يا تزوير ــ معلول وجود خصالي است در باطن فرد، که جاذبه اي مابين او و ستمگر، بوسيله زر يا زور يا تزوير او بوجود مي آورد. چون اساساً عامل شکست و ذلت در هر اجتماعي، معايبي است، خصالي است منفي و آلوده که در وجود افراد هست، انقلاب ديني، اول، حرکت را از فرد شروع مي کند؛ بجاي اينکه همان اول کار بيايد در سطح جامعه قشر ستم کشيده را بشوراند عليه قشر ستمگر، يا طبقه عليه طبقه، يا ملت عليه ملت، اول، در وجود هر فرد خصال مثبت سرکوب شده انساني را مي شوراند عليه خصال سربلند کرده ي طاغوتي که بر اراده ي آن فرد مستولي شده.

 

در زمانيکه يک فرد، طاغوت زده مي شود، يا ارزشهاي والا را درک نمي کند يا آنها را ارج نمي نهد، و لذا حرکت دادن چنين انساني براي زير و رو کردن نهادها و بنياد ها و يا حتي کاخ هاي آشکار و عيني طاغوتي، نمي تواند اثري بنيادي و اساسي براي دوران بعد از پيروزي داشته باشد، هرچند تا مرحله ي پيروزي هم برسد. تنها وقتي بعد از پبروزي، انقلاب ما ــ در صورتي که بخواهيم «اسلامي» باشد ــ به بالاترين جهت هايش و موضع هايش مي تواند برسد، و مي تواند عالي ترين ايده هايش را تامين کند، که اول، انقلاب را از درون يک يک اشخاص انقلابگر داشته باشيم و به جاي اينکه اول برويم طاغوت را از کاخ استثمار بيرون کشيم و از تخت ستم بر زمين بزنيم، اول، خصال طاغوتي را، صفات و خصوصياتي را که در وجود افراد است، و سر تسليم و ضعف افراد در برابر طاغوت خود است، ؛ و به دست خود شخص عليه خود همان شخص انقلاب را شروع کرده باشيم.

 

کلمه ساده اي است که در مورد امتياز انقلاب ديني مي توانيم بگوييم، همين نکته است که:»انقلاب ديني، انقلابي است اول : در درون شخص بوسيله بعضي از خصال مثبت و والايش، عليه خصال منفي و پست خود او؛ و بعد از آن حرکت در سطح جامعه، براي تغيير سيستم حکومت». پس، اين حرکت، اول در درون است، و بعد در بيرون که عبارت است از جامعه، در زماني که انسان هاي انقلابي واقعي ساخته شده اند. چطور انسان در منطق اسلام ــ » انقلابي» واقعي» مي شود؟ وقتي در وجود خودش به پيروزي انقلابي رسيده باشد. وقتي که در نهاد خودش خصال طاغوتي را آگاهانه و در پرتو پرورش ــ و آموزش ديني واقعي سرکوب کرده باشد. وقتي گروهي ــ به تناسب نياز جامعه ــ انسانهاي انقلابي واقعي پرورش گرديدند که در وجود خودشان، در نهاد خودشان خصال طاغوتي را محکوم به نيستي و زوال کرده اند، همين گروه را حرکت مي دهيم، و بعد ديگران را که بهره اي از اين نهاد انقلابي برده اند، ولي نه در حد پرورش و آموزش کامل انقلابي، به همراهي اينها، براي حرکت بيروني در سطح جامعه و خرد کردن طاغوتها در خارج وجود انسانها. اين است تفاوت اساسي ميان انقلاب ديني و انقلاب غير ديني.