
چند روزی است که یکی از مصاحبه های دکتر عبدالکریم سروش با عنوان «کلام محمد » درمحافل سیاسی و فرهنگی داخل و خارج از کشور و در میان مسلمان و غیر مسلمانان بازتاب گسترده ای داشته است .
موضوع از این قرار است که او مدعی است که قرآن نه تنها محصول شرایط تاریخی خاصی است که در بستر آن شکل گرفته است، بلکه برآمده از ذهن حضرت محمّد و تمام محدودیتهای بشری او نیز هست. سروش میگوید این سخن، سخنی بدیع و تازه نیست؛ چون بسیاری از اندیشمندان سدههای میانه هم قبلاً به آن اشاره کردهاند
دکتر سروش در این مصاحبه تصریح می کند که : <بنا به روایات سنتی، پیامبر تنها وسیله بود؛ او پیامی را که از طریق جبرئیل به او نازل شده بود، منتقل میکرد. اما، به نظر من، پیامبر نقشی محوری در تولید قرآن داشته است.
استعارهی شعر به توضیح این نکته کمک میکند. پیامبر درست مانند یک شاعر احساس میکند که نیرویی بیرونی او را در اختیار گرفته است. اما در واقع – یا حتی بالاتر از آن: در همان حال – شخص پیامبر همه چیز است: آفریننده و تولیدکننده. بحث دربارهی اینکه آیا این الهام از درون است یا از بیرون حقیقتاً اینجا موضوعیتی ندارد، چون در سطح وحی تفاوت و تمایزی میان درون و برون نیست.>
اما پس از این مصاحبه نقدهای بسیاری بر دکتر شده است . که از میان این نقاد ها می توان به نقد بهاالدین خرمشاهی با عنوان «پاسخی به قرآن ستیزان» اشاره کرد . چند شب پیش هم که صدا و سیمای ایران سخنرانی مجید مجیدی گارگردان نامی ایران و نامزد جایزه اسکار در انجمن روزنامهنگاران مسلمان را پخش کرد . البته سخنان مجیدی که با احساسات فراوان وی همراه بود نه تنها از دکتر سروش بلکه به صورت تلویحی به اهل سنت نیز انتقاد های بسیاری داشتند تا آن جا که به شهادت حضرت فاطمه به عنوان یک واقعیت تاریخی اشاره کردند )در حالی که شهادت ایشان یک افسانه است که در این جا مجال بحث نیست(
البته خبرها حاکی است که دکتر قصد دارند در این رابطه مطالب بیش تری عنوان کنند و مفهوم سخن خود را واضح تر بیان کنند
در میان همگی نقد کنندگان ء نقد دکتر عطاالله مهاجرانی از ایشان قابل تامل است .
به واسطه ی اهمیت موضوع سعی کردم هر دو مطلب را یافته و در وبلاگ قرار دهم. شما می توانید متن کامل مصاحبه دکتر سروش با عنوان «کلام محمد» و هم چنین نقد دو قسمتی عطا الله مهاجرانی بر ایشان با عنوان » قرآن کلام خداوند » و هم چنین آخرین مصاحبه دکتر سروش در این رابطه با یکی از روزنامه نگاران که در این مصاحبه دکتر به توضیح بیش تر در این رابطه می پردازند را در ادامه مطلب ملاحظه فرمایید …
به خواندن ادامه دهید →